[fr.], kompozycja wykonana z kawałków barwnego szkła zespolonych ołowianymi ramkami, stanowiąca wypełnienie okna; również technika mal. zaliczana do malarstwa monumentalnego; stosowany od wczesnego średniowiecza, popularny w sztuce got., na przeł. XIX i XX w. w sztuce secesji.

rozwinięcie wnętrza architektonicznego w formie przybudówki na planie półkola, sklepionej półkopułą.

najwyższa część ściany, umieszczona ponad gzymsem wieńczącym budowlę. Stanowi bądź ściankę poddasza, bądź element wolnostojący, zasłaniający dach.

typ kościoła o układzie bazylikowym; tworzy założenie na planie prostokąta o nieparzystej liczbie naw, z których główna ma odrębny dwuspadowy dach i własne oświetlenie, pochodzące z okien umieszczonych w ścianach nad dachami niższych naw bocznych.

[wł.], arch.: 1) najniższa, nadziemna część budowli wysunięta lub wsunięta uskokowo w stosunku do górnych partii muru; 2) podstawa rzeźby lub pomnika.

szt. plast. ozdobna tablica (kam., metal.) poświęcona pamięci zmarłego; umieszczane w kościele, zwykle zdobione płaskorzeźbą, niekiedy malowane

[fr. < wł.], elewacja budynku (gł. frontowa) wyróżniająca się bogatszą dekoracją.

[czes. < łac.], niewielka budowla związana z kultem chrześc., wolno stojąca lub połączona z większym kompleksem arch. (kościołem, pałacem, klasztorem); także wydzielone w kościele (lub innej budowli) pomieszczenie z ołtarzem.

[wł.], szt. plast. przedstawienie postaci w taki sposób, żeby ciężar ciała spoczywał na jednej nodze, z wygięciem tułowia i ramienia w stronę odwrotną; gł. w rzeźbie antycznej i gotyckiej.

w chrześc. Architekturze sakralnej: część wnętrza wydzielona ścianami, kolumnami, filarami lub arkadami, przeznaczona dla wiernych. Rozróżniamy: n. poprzeczną inaczej transept, i n. podłużne, równoległe do gł. osi budowli i dłuższe od ramion transeptu. N. Główną, w kościołach wielonawowych jest zwykle szersza od bocznych.